نقاط قوت :
قابلیت حمل و نقل معمولا اولین ویژگی است که در مقایسه لپ تاپ ها و دسکتاپ ها مطرح می شود.قابل حمل بودن لپ تاپ ها اجازه می دهد که علاوه بر خانه و محل کار در رفت و آمدها ، پروازها ، کافی شاپ ها ، کنفرانس ها ، کتابخانه ها و… هم از آن ها استفاده کرد.
قابل حمل بودن لپ تاپ ها چند فایده واضح دارد:
قابل استفاده بودن لپ تاپ در مکان هایی که استفاده از کامپیوتر های رومیزی امکان پذیر نیست یا در زمان هایی که در صورت عدم وجود لپ تاپ به هدر می روند.مثلا یک کارمند می تواند در مسیر رفت و برگشت بین محل کار و منزل در قطار ایمیل های خود را چک کند یا یک دانشجو می تواند تکالیفش را در کافی شاپ دانشگاه بین دو کلاس درس انجام دهد.
حمل و نقل لپ تاپ به معنی دسترسی فوری و همیشگی به اطلاعات متنوعی مانند اطلاعات کاری و شخصی است.
اگر فردی بیش از یک کامپیوتر رو میزی داشته باشدیک مشکل همگام سازی(synchronization) به وجود می آید:تغییراتی که در داده های یکی از این کامپیوتر ها ایجاد می شود خود به خود به دیگر کامپیوتر ها انتشار نمی یابد.راه حل هایی برای این مشکل وجود دارد مانند انتقال فیزیکی اطلاعات از یک سیستم به دیگری با استفاده از حافظه های فلش (flash memory) و لوح های فشرده (Compact Disk,CD) یا استفاده از نرم افزارهای همگام سازی از طریق اینترنت.اما استفاده از یک لپ تاپ در هر دو محل کاملا این مشکل را حل می کند.زیرا اطلاعات در یک سیستم هستند و همیشه با آخرین تغییرات به روز هستند.
لپ تاپ ها می توانند در عین سیار بودن به راحتی به اینترنت و شبکه های محلی اتصال پیدا کنند.شبکه های وای فای (wifi) همه جا به خصوص در دانشگاه ها گسترده شده اند.
سایر مزایای لپ تاپ:
لپ تاپ ها از کامپیوتر های رومیزی کوچکتر هستند این مزیت زمانی اهمیت دارد که دارای محدودیت در فضا باشیم مثلا آپارتمان های کوچک و خوابگاه های دانشجویی.لپ تاپ ها را می توان در زمانی که از آن ها استفاده نمی شود بست و به کناری گذاشت.
لپ تاپ ها چند برابر کامپیوتر های رومیزی در مصرف انرژی بهینه سازی شده اند.یک لپ تاپ معمولا مصرفی بین 20w – 90w
دارد که در مقایسه با مصرف کامپیوتر های رو میزی با مصرف حدود 100w – 80w کم مصرف تر هستند.این مورد خصوصا در مورد کارهای تجاری مفید است مانند شرکت هایی که در آن ها صدها کامپیوتر شخصی وجود دارد.یا خانه هایی که در آن ها کامپیوتر 24 ساعت شبانه روز و 7 روز هفته روشن است.
لپ تاپ ها به خاطر داشتن اجزاء کم صداتر معمولا صدای کمتری نسبت به کامپیوتر های رومیزی تولید می کنند.مانند هارد دیسک های 2.5 اینچی که کم صداتر کار میکنند و تولید کمتر گرما در لپ تاپ ها استفاده از فن های کوچکتر و کم صداتر را میسر می کند.
یک لپ تاپ دارای شارژ می تواند در صورت قطع برق هم به کار خود ادامه دهد و قطع موقت و نوسانات برق بر کار لپ تاپ تاثیر نمی گذارند.دسکتاپ ها برای مصون بودن در برابر نوسانات و قطع برق نیاز به UPS دارند.برای استفاده بیش از 20 – 30 دقیقه از کامپیوتر های رومیزی در صورت قطع برق به UPS های بزرگ و گرانقیمت نیاز خواهیم داشت.
با توجه به این که لپ تاپ ها برای حمل و نقل و استفاده سیار طراحی شده اند تمام اجزای لازم برای کامل بودن را در بدنه خود دارند اما در دسکتاپ ها صفحه کلید ، موس ، صفحه نمایش ، اسپیکر و… مجزا هستند.
در مقایسه با دسکتاپ ها لپ تاپ ها معایبی هم دارند از جمله :
با وجود این که کارایی دسکتاپ ها و لپ تاپ ها قابل مقایسه هستند و قیمت لپ تاپ ها با سرعت بیشتری نسبت به کامپیوتر های رومیزی کاهش می یابد اما همچنان لپ تاپ ها نسبت به کامپیوتر های رو میزی با امکانات مشابه دارای قیمت بیشتری هستند.
حداکثر کارایی در لپ تاپ ها بسیار کمتر از کارایی در دسکتاپ های قدرتمند باقی مانده است.گرچه برای گشت و گذار در اینترنت و برنامه های دفتری معمول که کامپیوتر بخش اعظم زمانش را برای دریافت ورودی بعدی کاربر در انتظار می گذراند حتی لپ تاپ های ضعیف مانند نت بوک ها ( netbooks ، لپ تاپ هایی کوچک و سبک ولی با کارایی کمتر ) هم می توانند برای بعضی از کاربران به اندازه کافی سریع باشند.
در اواسط سال 2010 حتی ارزان ترین لپ تاپ ها ( نت بوک ها ) با قیمتی در حدود 200-300 دلار هم از دسکتاپ های ارزان با قیمتی در حدود 200 دلار گران قیمت تر بودند.اغلب لپ تاپ های قدرتمند به اندازه کافی برای دیدن فیلم های با کیفیت بالا (HD) ، بازی های 3 بعدی و ویرایش و رمز گذاری ویدئویی (video editing and encoding) قدرتمند هستند، گرچه پردازنده های لپ تاپ در مواجهه با پایگاه های داده پیچیده ، محاسبات ریاضی ، محاسبات مهندسی ، نرم افزارهای شبیه سازی و… می توانند غیر مفید باشند.برخی از تولیدکنندگان لپ تاپ می کوشند این مشکل را با استفاده از CPU های کامپیوتر های رو میزی در ساخت لپ تاپ حل کنند.
قابلیت ارتقاء در لپ تاپ ها در مقایسه با دسکتاپ ها که کاملا دارای استاندارد هستند بسیار محدود می باشد.در کل هارد دیسک و مموری (RAM) به سادگی قابل ارتقاء هستند.درایوهای نوری ( optical drives) و مموری کارت خوان ها ( memory card readers ) را با رعایت دستورالعمل های سازنده می توان ارتقاء داد اما کلیه دیگر اجزای داخلی شامل مادر بورد ، پردازنده (CPU) و کارت گرافیک الزاما همیشه قابل ارتقاء نیستند.
محدودیت ارتقاء در لپ تاپ ها هم دلایل اقتصادی دارد و هم دلایل فنی.هیچ استاندارد همگانی برای لپ تاپ وجود ندارد و هر تولید کننده عمده لپ تاپ طراحی و ساختی ویژه خود را دنبال می کند که در نتیجه آن ارتقاء لپ تاپ ها به سختی انجام می پذیرد و هزینه تعمیر لپ تاپ ها نیز بالا می باشد.به جز چند استثنا اجزا لپ تاپ های تولید کنندگان رقیب و حتی خطوط تولید متفاوت یک تولید کننده به ندرت برای یک دیگر قابل استفاده هستند.
ارگونومیک(ergonomic) و سلامتی :
مچ ها :
به دلیل داشتن کیبورد کوچک و صاف و تاچ پد ( touchpad، جایگزین موس در لپ تاپ ) استفاده طولانی مدت از لپ تاپ می تواند موجب آسیب های RSI ( مخفف repetitive strain injury ، صدمات ناشی از استفاده بیش از اندازه از عضلات دست ، مچ ، بازو و شانه به صورت مکرر) به مچ دست ها شود.برای جلوگیری از این صدمات توصیه می شود که در استفاده های طولانی مدت از لپ تاپ از کیبورد های ارگونومیک خارجی و ابزارهای اشاره گر مانند موس بهره برده شود.این لوازم می توانند به سادگی از طریق پورت های USB به لپ تاپ متصل شوند.بعضی از استاندارد های سلامت در محل کار نیازمند استفاده از کیبورد های ارگونومیک است.
گردن و ستون فقرات:
به علت متصل بودن صفحه نمایش به بدنه در لپ تاپ ها اغلب کاربران مجبورند برای دیدن بهتر تصاویر بر روی لپ تاپ خم شوند که به صدمه خوردن گردن و ستون فقرات منجر می شود.تقریبا تمام لپ تاپ ها را می توان به یک صفحه نمایش بزرگتر و با کیفیت تر متصل کرد تا از قوز کردن بر روی لپ تاپ جلوگیری شود و بتوان از آن مفیدتر استفاده کرد.روش دیگر استفاده از زیر لپ تاپی هاست.برای کسانی که قصد خرید یک صفحه نمایش مجزا برای لپ تاپ خود را ندارند یک راه ساده برای کاهش خطر صدمه به ستون فقرات باز کردن لپ تاپ با زاویه 90 است.این کار باعث می شود که گردن در هنگام استفاده از لپ تاپ صاف باشد.
تاثیر احتمالی بر باروری:
پژوهشی از محققان دانشگاه ایالتی نیویورک نشان می دهد که گرمای تولید شده توسط لپ تاپ در حالتی که بر روی پای آقایان قرار داده شده است به صورت بالقوه می تواندتعداد اسپرم ها را در خطر قرار دهد.این پژوهش که شامل 24 مرد در سنین 21 تا 35 بود نشان داد که حالت نشستنی که برای حفظ تعادل لپ تاپ بر روی پا لازم است می تواند دمای بیضه را تا 2.1 درجه سانتیگراد بالا ببرد. اگرچه پژوهش های بیشتری لازم است تا تعیین کند این موضوع مستقیما بر عقیمی مردان تاثیر می گذارد یا نه.یک روش جلوگیری از این مشکل قرار دادن لپ تاپ روی میز است یا قرار دادن یک کتاب بین بدن و لپ تاپ.یک روش بهتر استفاده از فن های لپ تاپ است که علاوه بر حل این مشکل به خنک شدن و طولانی تر شدن و طولانی تر شدن عمر لپ تاپ کمک می کند.
ران ها :
گرمای ناشی از قرار دادن لپ تاپ بر روی پاها می تواند موجب تغییر رنگ پوست در ناحیه ران ها شود که به سندروم پوست برشته شده ( toasted skin syndrome ) معروف است.
فرسودگی قطعات :
لپ تاپ ها به دلیل قابل حمل بودن بیشتر از کامپیوتر های رومیزی درمعرض فرسودگی و آسیب های فیزیکی قرار می گیرند. اجزایی مانند لولاهای صفحه نمایش ( بخشی که صفحه نمایش را به بدنه لپ تاپ متصل می کند ) ، ضامن درب لپ تاپ ، ورودی برق ( محل اتصال شارژر ) و سیم های برق به علت استفاده مستمر رفته رفته دچار فرسودگی می شوند.
ریخته شدن مایعات بر روی کیبورد که در کامپیوتر های رومیزی فاجعه بزرگی محسوب نمی شود می تواند به اجزای داخلی لپ تاپ صدمه زده و به تعمیراتی پر هزینه منجر شود. پژوهشی نشان می دهد که لپ تاپ ها 3 برابر دسکتاپ ها احتمال شکسته شدن در سال اول استفاده را دارند.
تعویض قطعات:
اجزای بیرونی اصلی گرانقیمت هستند و معمولا دارای طراحی اختصاصی و غیر قابل تعویض هستند.باقی قطعات ارزان قیمت هستند-یک ورودی برق فقط چند دلار قیمت دارد-اما تعویض آن ها ممکن است نیاز به پیاده و سوار کردن قطعات توسط یک کارشناس فنی داشته باشد.دیگر بخش های ارزان قیمت اما شکننده اغلب مجزا از اجزای بزرگتر و گران قیمت تر قابل تهیه نیستند.هزینه تعمیرات یک مادربورد یا پنل ال سی دی ( LCD ) خراب شده اغلب از قیمت یک لپ تاپ کارکرده فراتر می رود.
لپ تاپ ها به سیستم های خنک کننده به شدت فشرده ( compact ) خود متکی هستند که از یک فن و یک گرما خور ( heat sink ) تشکیل شده اند و می توانند بر اثر تجمع گرد و غبار و ذرات معلق مسدود شوند.اغلب از لپ تاپ ها دارای فیلتر جمع آوری گرد و غبار قابل تعویض در بخش مکنده هوای سیستم خنک کننده خود نیستند که به تدریج و در طول سال ها به گرم کردن و پر سر و صدا شدن لپ تاپ می انجامد و در نهایت لپ تاپ حتی در مواقعی که کاری انجام نمی دهد هم به شدت داغ می کند.این گرد و غبار معمولا جایی جمع می شود که به سادگی با تمیز کردن یا دستگاه های مکنده ( vacuuming devices ) قابل پاک کردن نیستند.استفاده از پمپ های هوای فشرده گرد و غبار و ذرات را جا به جا می کند اما آنها را خارج نمی کند و هنگامی که لپ تاپ مجددا روشن شود فن دوباره گرد و غبار را به جای قبلی خود باز می گرداند.در عوض باز کردن کامل لپ تاپ برای انجای این کار لازم است. باز کردن اغلب لپ تاپ ها برای افرادی که دارای تخصص لازم نیستند مشکل است و بعضی از اجزای آن نیز به تخلیه الکتریسیته ساکن حساس هستند.
عمر باتری محدود است زیرا ظرفیت آن به مرور زمان کاهش می یابد و در نهایت ممکن است پس از مدتی مثلا یک سال ( بسته به میزان استفاده از باتری و دفعات شارژ و دشارژ ) نیاز به تعویض پیدا کند.یک باتری نو معمولا انرژی لازم برای 3 تا 5 ساعت کار با لپ تاپ را بسته به نوع استفاده ، تنظیمات و مدیریت انرژی فراهم می کند. اما با گذشت زمان میزان ذخیره انرژی در باتری به صورت تصاعدی کاهش می یابد.باتری ها اغلب به سادگی قابل جایگزینی هستند و می توان از باتری های با حجم بالاتر برای افزایش عمر باتری استفاده کرد.تعویض باتری می تواند هزینه زیادی داشته باشد.یک باتری لپ تاپ دل DELL در فوریه 2012 در آمریکا بدون مالیات قیمتی برابر با 156 دلار داشت.
لپ تاپ ها به دلیل ارزشمند ، عمومی و قابل حمل بودن اهداف ارزشمندی برای سرقت به شمار می روند.ارزش اطلاعات شخصی و کاری به سرقت رفته و مشکلات و پیامد های ناشی از آن ( سرقت اطلاعات هویتی و کارت اعتباری و نقض حریم خصوصی ) می تواند چند برابر ارزش لپ تاپ سرقت شده باشد.در نتیجه حفاظت فیزیکی از لپ تاپ و حفظ اطلاعات ذخیره شده در آن هر دو از اهمیت بسیاری برخوردار است.
بعضی از لپ تاپ ها دارای شکاف امنیتی کنسینگتون ( Kensington security slot ) هستند که می توان از آن برای متصل کردن لپ تاپ میز یا هر شئ غیر قابل جابه جایی دیگری به وسیله کابل و قفل استفاده کرد.علاوه بر آن سیستم های جدید قابلیت کد گذاری اطلاعات ( disk encryption ) را ارائه می دهند ه اطلاعات ذخیره شده در هارد درایو لپ تاپ را به کد های غیر قابل خواندن ترجمه می کند که فقط توسط یک عبارت یا کد مخصوص ( key ) قابل خواندن می شوند.همچنین بعضی لپ تاپ ها به سیستم های امنیتی مانند نرم افزار های تشخیص چشم و تجهیزات اسکن اثر انگشت مجهز شده اند.